- LIST PRZEŁOŻONEGO GENERALNEGO - Pokonywać trudności
- WYZWANIA
- WYCHOWANIE. Refleksja nad seksualnością
- OKIEM RODZICA. Wytłumacz mi, mamo
- WYCHOWANIE. Nauka miłości
- POD ROZWAGĘ. Sai Baba
- GDZIEŚ BLISKO. Droga pod prąd
- ROZMOWA Z... oficerem Biura Kryminalnego Komendy Głównej Policji
- PLACÓWKI SALEZJAŃSKIE. Dębno
- RODZINA SALEZJAŃSKA. W obronie czystości
- RODZINA SALEZJAŃSKA. Spotkanie w Częstochowie
- W ANEGDOCIE
- W ORATORIUM. Sposób na... spektakl
- W ORATORIUM. Funkcje animatora w grupie cz. IV
- MISJE. Moja nowa misja
- MISJE. Dni Wolontariatu
- DUCHOWOŚĆ. Furtka do złego świata
- DUCHOWOŚĆ. Omylny papież?
- SŁÓWKO O KSIĘDZU BOSKO. Wobec młodzieńczych „burz i naporów”
- BŁYSKAWICZNY KURS MODLITWY
- LISTY
WYCHOWANIE. Refleksja nad seksualnością
ks. Dariusz Buksik SDB
strona: 4
Seks jest jedną z form zachowań, ze sposobów porozumiewania się między ludźmi, do których ludzie odwołują się najczęściej. (…) myślę, że dopóki będziemy trzymać człowieka w nieświadomości w kwestiach seksu, czyli, jeżeli tak jak teraz, da mu się pełną, absolutną wolność seksualną, nie będzie się on nad tym zastanawiał, a więc nie rozwinie się.
(Valerio Albisetti, O miłości. Jak przeżyć całe życie razem?, Wyd. Jedność, Kielce 1999)
Dynamiczny rozwój cywilizacji przyniósł ze sobą pewne zagubienie prawdy o człowieku, co jest współcześnie między innymi przejawem kryzysu jego tożsamości oraz integralnego obrazu siebie. Dotyczy to każdej płaszczyzny ludzkiego życia, w tym także sfery seksualnej, umiejętności jej przeżywania. Refleksja nad seksualnością, nad ciałem człowieka została sprowadzona do twierdzeń nauk przyrodniczych. Zauważalne jest jakieś zagubienie własnej płci, tzw. "miłość wirtualna", aseksualność jako nowa "orientacja", świadoma ucieczka w samotność, brak pojęcia wstydu w kulturze masowej, uporczywe poszukiwanie sposobu poszerzenia sfery doznań erotycznych, traktowanie człowieka jako towaru, to niektóre elementy tegoż zagubienia. Ponowne odkrycie integralnej prawdy o sobie, także w płaszczyźnie własnej płci, jest wciąż konieczne.
Wymiar płciowości
Wychowanie to szczególny i trudny proces, w którym wychowujący (rodzic, szkoła lub inna instytucja) obejmuje swoim oddziaływaniem wszystkie wymiary osoby ludzkiej: sferę biologiczną, psychiczną, społeczną oraz duchową. Pozwala mu rozwijać się w każdej z tych płaszczyzn w sposób świadomy i odpowiedzialny. Dotyka również oddziaływaniem wychowawczym relacje osoby z innymi ludźmi, otaczającym światem i Bogiem (światem transcendencji). Wychowawca ukierunkowuje i pomaga wychowankowi kształtować taki charakter tych relacji, aby przyczynił się do wydobycia wszystkich możliwości jego osobowości i w miarę rozwoju umożliwiał mu stawanie się osobą coraz bardziej autonomiczną oraz świadomą swoich działań, a jednocześnie włączoną w nurt życia wspólnotowego, osobą działającą na rzecz dobra własnego oraz dobra innych.
W procesie tym nie można dystansować się od faktu, że rodzaj ludzki składa się z płciowo odmiennych osobników. Dlatego też wychowanie musi uwzględnić, szczególnie w aspekcie rozwijania relacji do samego siebie i innych ludzi, wymiar płciowości. Wychowujący pomaga poznać, zrozumieć i kształtować to wszystko, co pozwala stać się pełną kobietą i pełnym mężczyzną w aspekcie właściwości biologicznych, psychicznych, społecznych i duchowych. Należy ukazywać psychologiczną odmienność kobiety i mężczyzny, nie tylko w sferze anatomiczno-fizjologicznej i związaną z nią funkcją prokreacyjną, ale również zagadnienia zróżnicowanej osobowości kobiety i mężczyzny, orientacji na świat i relacji z drugą osobą, postrzegania siebie samego, wartości, zainteresowań czy też motywacji moralnego postępowania w każdym wymiarze (również w sferze seksualnej).
Wychowanie w aspekcie płci winno obejmować przygotowanie do pełnienia ról małżeńskich i rodzicielskich. Należy przekazać wiedzę, umiejętności, system wartości, na których opiera się realizacja roli męża, żony, ojca, matki, jak również wzajemnego integralnego przenikania zadań.
Należy ukazywać młodemu człowiekowi, że sposób przeżywania i wyrażania seksualności wiąże się ze wszystkimi innymi wymiarami jego życia, a zatem ze sferą cielesną, płciową, psychiczną, moralną, duchową, społeczną, religijną, prawną, obyczajową, a także ze sferą wolności i wartości.
Seksualność a moralność i duchowość
Istotnym i ważnym elementem wychowania seksualnego jest ukazanie związku pomiędzy sferą seksualna a sferą moralną. To właśnie pewnego rodzaju wrażliwość moralna pozwala odkryć prawdę o seksualności. Bez tej wrażliwości wychowanek ryzykuje wyrządzenie krzywdy sobie i innym. Wrażliwość moralna pozwala odróżniać zachowania, które są dojrzałe, od tych, które są szkodliwe czy wręcz patologiczne.
Sfera seksualna wiąże się także ze sferą duchową, czyli ze zdolnością człowieka do zrozumienia samego siebie oraz sensu własnego życia i istnienia. Winno uczyć się wychowanka zrozumienia samego siebie w codziennych wyborach i decyzjach kluczowych dla jego rozwoju i spełnienia się w roli ojca, męża czy później „mądrego dziadka”. Ważnym przejawem ludzkiej seksualności jest jej silne powiązanie ze sferą wartości. Tylko w perspektywie dojrzałego systemu wartości, prawidłowo ukształtowanego, młody człowiek jest w stanie postawić czystość i odpowiedzialność wyżej niż doraźną przyjemność i samorealizację w sferze seksualnej.
Ważnym elementem wychowania seksualnego jest ukazanie wychowankom związku sfery seksualnej z religijnością człowieka. Wszelkie badania empiryczne wskazują na fakt, że ludzie, którzy żyją w silnej więzi z Bogiem, prezentują zwykle znacznie większą rozwagę i dojrzałość w sferze seksualnej, niż osoby niewierzące czy obojętne religijnie. Zdecydowanie dojrzalsza i bardziej odpowiedzialna postawa ludzi wierzących i praktykujących nie wynika, jak często można usłyszeć lub przeczytać, z mniejszej atrakcyjności sfery seksualnej w ich życiu, ani z „tłumienia popędów”, lecz z chęci dojrzałego przeżywania seksualności i troski o drugiego człowieka jako partnera tej szczególnej interakcji.
***
Chcąc dobrze wychować młodego człowieka, warto pamiętać, że bardzo ważne jest ukształtowanie w nim prawidłowych relacji miłości, opartych na przyjaźni, akceptacji drugiego człowieka aż po odpowiedzialny wybór w tej miłości na całe życie. Nie można bać się mówić o seksualności w sposób prosty i naturalny, jako daru od Boga dla człowieka. Jako daru, który spośród wielu danych człowiekowi, pozwala mu także cieszyć się życiem i je zrealizować w pełni.
