- Założyciel
- Wyzwania
- Błyskawiczny Kurs Modlitwy
- Muzykowanie czas zacząć
- Jak się nie bać
- Uwagi psychologa
- Hip hopem o Dekalogu
- Wyśpiewać poezję
- Nauczyć słuchać muzyki
- Bukowice
- Duma Skawy
- Sposób na... przekazanie ważnych treści
- Etapy wzrostu w grupie III – cd.
- W zagubionej w górach wiosce
- Odrobina serca dla Kakumy
- Trudne Boże Narodzenie
- Co mi dał Jezus
- Muzyka
- Szkoły salezjańskie
Muzykowanie czas zacząć
ks. Krzysztof Niegowski SDB
strona: 4
W procesie kształtowania młodego człowieka rola sztuki jest ogromna. Nie ogranicza się wyłącznie do oddziaływania na wrażliwość estetyczną, ale wywiera wpływ na wszystkie dziedziny ludzkiego życia: na postawy moralne, życie umysłowe, uczucia.
W szeroko rozumianej płaszczyźnie sztuki ważne miejsce zajmuje muzyka. Pedagogika i psychologia ukazują, jak bardzo ważnym środkiem kształcenia humanistycznego jest muzyka, która uwrażliwia młodzież na wartości ogólnoludzkie. Służy rozwojowi człowieka, zarówno fizycznemu, intelektualnemu, emocjonalnemu, jak i estetycznemu. Sztuka – w tym także muzyka – równoważy zagrożenia, jakie przynosi człowiekowi współczesna cywilizacja, chociażby poprzez jednostronność zawodowego ukierunkowania czy spłycenie osobowości przez lansowany model życia konsumpcyjnego.
Znaczenie muzyki w wychowaniu
O tym, że muzyka ma przeogromny wpływ na sferę emocjonalną i duchową człowieka, a także w niemałym zakresie decyduje o rozwoju jego osobowości doskonale wiedział św. Jan Bosko. Mawiał, że muzyka i śpiew to szkoła życia harmonijnego i radosnego, pełnego entuzjazmu dla wszystkiego, co piękne, wielkie i dobre, co Boskie.
Najogólniej można powiedzieć, że znaczenie muzyki w procesie wychowania ma potrójny wymiar. Po pierwsze kontakt z muzyką na pewno uczy, po wtóre wychowuje i po trzecie integruje grupę. Ksiądz Bosko wiedział, że im więcej kontaktu młodego człowieka ze sztuką, tym mniej problemów w procesie wychowania.
Warto zwrócić uwagę na sposoby oddziaływania wychowawczego przez sztukę za pomocą różnorodnych środków i form, poprzez które dzieci i młodzież na pewno można: sprowokować do wdrażania nawyków kulturalnych; wpływać na rozwój zainteresowań artystycznych; uczyć przeżywania i oceny wartości dzieła artystycznego; inspirować do artystycznej wypowiedzi, tzn. do działalności artystycznej; uczyć wykorzystywania w życiu walorów artystycznych dzieł; szerzyć kulturę estetyczną w społeczeństwie itp.
Jak uwrażliwiać na muzykę
Głównymi środkami i formami, oprócz wychowania muzycznego w szkole, służącymi do realizacji tych celów mogą być np.: spotkania muzyczne organizowane przez artystów z zewnątrz (audycje muzyczne – kontakty z zaprzyjaźnioną szkołą muzyczną czy towarzystwem muzycznym); wykorzystywanie programów telewizyjnych i radiowych; wspólne wycieczki do teatru, filharmonii, udział w koncertach; chór szkolny i inne zespoły muzyczne (wspólne muzykowanie); koła zainteresowań (koło teatralne, koło melomanów). To wszystko powinno być oczywiście wcześniej przygotowane w ramach chociażby wychowania muzycznego, które w wielu szkołach, niestety, traktowane jest fakultatywnie, a nawet w ogóle go nie ma.
Muzykowanie bierne i czynne
Oddziaływanie wychowania przez muzykę może przebiegać dwoma torami: poprzez obcowanie z muzyką albo własną twórczość dzieci i młodzieży. W pierwszym przypadku chodzi o udostępnienie i upowszechnienie sztuki – muzyki wielkiej. Efektem tego jest to, że u uczniów powstają – w związku z tym, co widzą i słyszą – określone doznania emocjonalne, pozwalające im odczuć, przeżyć i ocenić to, co w danym utworze stanowi o jego wartości i to nie tylko estetycznej (np.: miłość, patriotyzm, wiara itp.). Spotkania z muzyką to swoisty sposób nauki: jak żyć radośniej, szczęśliwiej, pożyteczniej, sensowniej. Ostatni etap to umiłowanie muzyki i zapotrzebowanie na nią.
Drugi tor – to własna twórczość młodzieży. Wspólne muzykowanie jest doskonałym sposobem na integrację grupy. W każdej szkole można zorganizować zarówno chór, jak i inne zespoły muzyczne dla osób, które okażą się muzykalne. Nie oznacza to jednak, że młodzież amuzykalna jest pozbawiona oddziaływania poprzez muzykę. Uczestnicząc chociażby „na żywo” w koncertach szkolnych czy w innych audycjach muzycznych, kształtują swoją wyobraźnię, emocjonalność, wrażliwość, wolę, dyscyplinę wewnętrzną, koncentrację uwagi itd.
Aktywność muzyczna wpływa również na sferę emocjonalno-motywacyjną. Wychowanek, podejmując działalność twórczą, odkrywa własne możliwości. Oryginalny sposób komunikowania się z otoczeniem pozwala na wyrażanie własnej osobowości, co w konsekwencji daje szansę zaspokojenia potrzeby samorealizacji. Młody człowiek, widząc akceptację swojej twórczej postawy, buduje pozytywną samoocenę, akceptuje siebie, wyzwala optymizm, buduje motywację, w konsekwencji nabiera wiary we własny sukces.
***
Należałoby życzyć sobie, by za przykładem św. Jana Bosko, w propozycji wychowawczej nie zabrakło formacji poprzez muzykę. Warto dołożyć wszelkich starań, by była ona stałym komponentem złożonego procesu kształtowania osobowości młodego człowieka.
