Maksymy księdza Bosko - zdrowie, mądrość, świętość
Janusz Leśniewski
strona: 8
Wychowanie musi uwzględniać wszystkie sfery ludzkiego dojrzewania. Zarówno psychofizyczną, intelektualną jak i duchową. Zdrowie, mądrość, świętość to kolejne sformułowanie księdza Bosko oddające w sposób łatwy do zapamiętania (sanità, sapienza, santità) jego idee wychowawcze.
W XIX w. nową jakością w wychowaniu chrześcijańskim było podkreślenie aspektu zdrowia fizycznego. Wiązało się to zarówno z rozwojem wiedzy medycznej jak i stopniowym przezwyciężaniem mentalności lekceważenia tego, co związane z ludzkim ciałem. Jednak proces ten dopiero się zaczynał. W bardzo wielu szkołach pokutowała źle rozumiana asceza kazała nie zwracać zbytniej uwagi na potrzeby „ciała”, przesadnie podkreślając sferę „duchową”. Dla z zdroworozsądkowego sposobu myślenia księdza Bosko takie postępowanie było nie do przyjęcia.
Bywaj zdrów
Dzisiaj hasło troski o zdrowie nabyło nowych znaczeń. Są środowiska, w których, niemal jak w czasach księdza Bosko, troskę o zdrowie należy zacząć od nakarmienia głodnych dzieci. Nasilają się zjawiska, które przerażają swoimi destrukcyjnymi skutkami: narkomania, alkoholizm, nikotynizm. Po papierosy, alkohol i narkotyki sięga coraz więcej młodych ludzi i w coraz młodszym wieku. Pojawiły się także nieznane dotąd zagrożenia jak np. doping w sporcie. Rzadko są tylko buntem przeciw światu dorosłych; częściej biorą się z mód lansowanych przez media, obojętności, bezradności i cichego przyzwolenia ze strony dorosłych. Działanie zapobiegawcze ma fundamentalne znaczenie dla eliminacji tych patologii, ale bardziej niż pogadanki na temat szkodliwości palenia, picia itp. przydałyby się aktywne środowiska wspierające postawy tych młodych, którzy chcieliby żyć zdrowo, aktywni i odważni dorośli i młodzi gotowi rozmawiać, świadczyć i imponować swoim postępowaniem.
Tematem zasługującym na osobne potraktowanie jest kwestia równowagi psycho-afektywnej bardzo wielu młodych ludzi wychowujących się w rodzinach z problemem alkoholowym i innymi dysfunkcjami, które ostatecznie dają się sprowadzić do braku poczucia bycia kochanym. Skala zjawiska i spowodowanie nim spustoszenie znacznie przekracza potoczne wyobrażenie. Propagowanie wiedzy, przełamywanie bariery wstydu i proponowanie właściwych terapii tak wobec dorosłych jak i młodych jest ogromnym zadaniem wynikającym zresztą wprost z salezjańskiego – zapobiegawczego stylu podchodzenia do problemów. Zdrowe czy też zdrowiejące rodziny są najlepszą metodą zapobiegającą patologiom wśród młodzieży.
...i bądź tu mądry
Mądrość na ogół kojarzy się z wiedzą, i kiedy ksiądz Bosko mówił o niej młodym ludziom, to przede wszystkim chciał żeby nie zaniedbywali nauki, ale było dla niego oczywiste, że to coś znacznie więcej niż uczoność. Mądrość to umiejętność życia. Człowiek mądry wie, że potrzebuje wiedzy, ale przede wszystkim zdobywa doświadczenie życiowe, to znaczy ocenia wydarzenia w świetle wartości. Jeśli dzisiaj świat zachodni przeżywa kryzys instytucji wychowawczych, to przede wszystkim dlatego, że przeżywa kryzys wartości. Mówiąc po prostu nie za bardzo wie co jest dobre, a co jest złe, a więc nie wie do czego wychowywać.
Chrześcijanin nie powinien mieć aż takich trudności. Â?ródło wartości odnajduje w Ewangelii, a ich przejawy w tradycji i kulturze. Z nich czerpie umiejętność oceny rzeczywistości. Na ich podstawie ocenia ludzkie zachowania, to co przekazują media, politykę, itp.
Święty uśmiechnięty
Samo słowo „świętość” trochę zniechęca w dzisiejszych czasach, kojarząc się z jakimś oderwaniem od życia, umartwieniem, bezbłędnością. Ksiądz Bosko potrafił przedstawiać swoim wychowankom świętość jako coś radosnego i atrakcyjnego. Właściwa relacja z Bogiem jest niezbędnym warunkiem tego, by proces wychowania był kompletny. Dla człowieka wierzącego religia jest jedyną drogą odpowiedzi na pytania dotyczące sensu cierpienia, poczucia winy, bezradności wobec śmierci, a także pozytywną motywacją szukania dobra, uczciwości i miłości. Fakt, że współczesna kultura często zdaje się ten aspekt ignorować, nie zmniejsza jego aktualności i uniwersalności – każdy będzie musiał się z nimi zmierzyć.
